Geometrie van racefietsen uitgelegd: wat is het en waarom is het belangrijk?

De geometrie van een fiets vertelt je de grootte van de fiets en de verschillende onderdelen ervan en ook hoe de besturing van de fiets zal zijn als je op pad bent.

Aan één kant van het spectrum heb je racefietsen. Ze worden vaak omschreven als agressief, ze zijn gevoelig en zeer responsief. Je positie op een racefiets zal lager en langgestrekter zijn, wat qua flexibiliteit en comfort over langere afstanden lastig kan zijn.

De buizen die worden gebruikt om racefietsen te bouwen zijn vaak aerodynamisch en zijn ontworpen om stijf te zijn, zodat de krachtoverdracht hoog is. Simpel gezegd, deze fietsen zijn ontworpen om snel, efficiënt en als eerste over de lijn te zijn.

Aan de andere kant van het spectrum bevinden zich de endurance racefietsen. Ze zijn ontworpen om iets meer rechtop te zitten, voor een soepele en stabiele rit. Hoewel je op de wegen nog steeds je vrienden kunt najagen, is een endurancefiets minder aerodynamisch en zal de fiets niet zo responsief zijn als een racefiets.

Grotere frames zijn anders te hanteren dan kleinere frames. Er zijn ook een aantal subtiele invloeden die de framegrootte heeft op de geometrie.

Een kleiner fietsframe laat niet veel ruimte over voor wielen. Daarom geven we onze fietsen met een kleiner frame kleinere wielen om teenoverlapping te voorkomen (dat je voet in een bocht over het voorwiel en de band wrijft) en het stuurgedrag van grotere fietsen met 700C wielen te behouden. Je vindt 650b wielen op onze racefietsen en gravelbikes.

Door de langere buizen is een groter fietsframe (als alle andere dingen gelijk zijn) iets minder stijf dan een kleiner frame. Dit is niet noodzakelijkerwijs slecht: sommige fietsers willen wat meer flexibiliteit in hun frame voor meer comfort, terwijl anderen de voorkeur geven aan een stijver frame voor maximale krachtoverdracht.

De twee belangrijkste cijfers op de geometriekaart van elke fiets zijn stack en reach. De afmetingen kunnen verschillen tussen fietsmodellen en fabrikanten, ondanks dat twee fietsen dezelfde maat hebben. Een medium Canyon Aeroad voelt anders aan dan een medium Canyon Ultimate, omdat hun stack en reach anders zijn.

We zijn een stap verder gegaan met onze geometriegrafieken en bieden een meting die beter te vertalen is in echt rijgevoel.

Stack+ is de verticale lengte van de trapas tot de bovenkant van het stuur. 

Reach+ is de horizontale afstand van de trapas tot het midden van het stuur (waar je stuurpen aan je stuur vastzit).

Bij deze metingen wordt rekening gehouden met de meegeleverde spacers, verschillende stuurpenlengtes en cockpits. De rijpositie op een Canyon Grail is meer rechtop (grotere stack) dan op een Canyon Aeroad vanwege de spacers op het balhoofd.

Door te meten van het midden van de bovenbuis tot de grond, krijgt je de standover-hoogte. Het is een belangrijke meting bij het overwegen van je ideale fietsmaat. Je moet twee voeten op de grond kunnen zetten als je niet in het zadel zit. Als je korte benen hebt ten opzichte van je totale lengte, wil je misschien wat meer aandacht besteden aan dit getal.

De bovenbuislengte is gerelateerd aan de reach van een fiets. Fietsfabrikanten die cijfers gebruiken voor hun maten, vermelden vaak de bovenbuislengte.

Een te lange bovenbuis betekent dat je te ver moet strekken. Een te korte bovenbuis zorgt ervoor dat je krampachtig op de fiets zit, met je knieën die je ellebogen raken.

Een racefiets zoals de Canyon Aeroad heeft een grotere reach dan een endurancefiets zoals de Canyon Endurace. Dit dwingt de rijder tot een lagere en langere, agressievere racepositie.

Zit je tussen twee maten in, dan kun je de reach aanpassen met een stuurpen met andere lengte, als afzonderlijk onderdeel of als onderdeel van een geïntegreerde cockpit.

Het gebruik van de bovenbuislengte als indicator van de zitpositie is enigszins verouderd en is vervangen door Stack(+) en Reach(+). Dit komt omdat de meeste moderne fietsen zelden een horizontale bovenbuis hebben. Een effectievere meting zou daarom een virtuele bovenbuislengte zijn, d.w.z. die van een denkbeeldige horizontale bovenbuis.

De lengte van de zitbuis was vroeger de primaire indicator van de framegrootte, omdat deze rechtstreeks verband houdt met de lengte van het been. Innovatieve framevormen, zoals hellende bovenbuizen, hebben dat enigszins veranderd, maar deze meting heeft nog steeds enig voordeel.

De lengte van de zadelpen geeft aan hoeveel van je zadelpen zal worden blootgesteld wanneer je de fiets opstelt. Fietsen met een zeer korte zadelpen zullen over het algemeen stijver aanvoelen. Fietsen met veel blootstelling aan de zadelpen zullen iets flexibeler en comfortabeler zijn in gebruik.

De VCLS-zadelpen helpt het comfort te verhogen, vooral als er op je fiets veel zadelpen zichtbaar is. Hoewel deze gemaakt is van carbon, voegt de unieke constructie flexibiliteit toe om zowel op de weg als op gravel comfort te bieden.

De balhoofdbuislengte is een meting die meetelt in de stack-meting. Een kortere balhoofdbuis (zoals die op racefietsen) betekent een lagere positie op de fiets. Je stuur zal lager zitten als je geen spacers gebruikt. Voor fietsen zonder geveerde vorken betekent een langere balhoofdbuis meestal een meer rechtopzittende positie.

Om de stabiliteit van een fiets te begrijpen, moet je de balhoofdbuishoek kennen. Dit is de hoek waarin het voorwiel zich bevindt ten opzichte van je balhoofdbuis.

Als het voorwiel van een fiets verder naar voren staat (vaak ‘slacker’ genoemd), dan zal het bij hoge snelheden meestal veel stabieler zijn.

Deze meting is een van de belangrijkste aspecten van de geometrie van mountainbikes.

De hoek van de zitbuis wordt horizontaal ten opzichte van de buis gemeten. De hoek bepaalt de mate waarin je boven de pedalen en de trapas zit.

Een steilere zitbuishoek betekent dat je meer over de pedalen rijdt.

Directer boven de pedalen rijden heeft over het algemeen de voorkeur bij wegrenners, tijdrijders en triatleten. Het stimuleert een lagere positie op de fiets en voorkomt belasting op de dijspieren gedurende lange perioden.

De zitbuishoek van 73,5 graden van een medium Canyon Aeroad betekent bijvoorbeeld dat je meer boven de pedalen zit dan de bij hoek van 72,25 graden van een medium Canyon Grizl CF SLX.

De chainstay-lengte is nauw verbonden met de totale wielbasis (zie onder) van een fiets. Traditioneel hadden racefietsen kortere chainstays om de besturing flexibel en reactief te houden. De trend van bredere banden (bijvoorbeeld 28 mm+) heeft de weg vrijgemaakt voor langere chainstays. Het is aan de fietsontwerpers en ingenieurs om de perfecte balans te vinden tussen comfort, veelzijdigheid en wendbaarheid.

De wielbasis is de afstand tussen de naven van beide wielen. Hoe langer de wielbasis, hoe stabieler de rit. De Canyon Ultimate heeft een wielbasis van 1004 mm (maat L) en zorgt voor een responsievere rit dan de Canyon Grizl, die een wielbasis van 1050 mm (maat L) heeft.

Er is ook een duidelijk verschil in wielbasis tussen racefietsen en mountainbikes, waarbij de laatste een merkbaar langere wielbasis hebben voor ongelijkmatig off-road rijden.

Deze specifieke meting, ook ‘bottom bracket drop’ genoemd, is handig om de stabiliteit van een fiets te bepalen.

De bottom bracket drop is de afstand tussen de horizontale lijn van de trapas en de horizontale lijn tussen de wielnaven.

Een grotere afstand betekent dat de fiets een lager zwaartepunt heeft. Cyclocrossfietsen hebben, net als de Canyon Inflite, een lagere bottom bracket drop dan een Canyon Aeroad vanwege de obstakels die het op het parcours kan tegenkomen.

De bandenspeling is over het algemeen niet te vinden op geometriekaarten, maar het is een belangrijke overweging voor iedereen die een fiets koopt. Het geeft niet alleen aan welke banden compatibel zijn met het frame en de vork van je fiets, maar je zult ook meer te weten komen over de mogelijkheden.

Een fiets met veel bandenspeling is meer geschikt voor off-road activiteiten dan een fiets met minder speling. Bredere banden verhogen het comfort, maar verhogen ook de rolweerstand, dus je moet je ideale balans vinden.

Bredere banden komen vaker voor sinds fietsen met schijfremmen meer mainstream werden. Dit is het geval omdat fabrikanten geen rekening meer hoeven te houden met een remklauw die de velg van het wiel vastklemt.